وزارت خارجه آمریکا میگوید گروه طالبان و شبکه حقانی دو نهاد جداگانهاند. ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در نشست خبری شنبهشب در جواب به سوالی در مورد احتمال در اختیار داشتن دادههای شهروندان آمریکایی و همکاران آنها توسط طالبان و شبکه حقانی گفته است که این دو نهاد از یکدیگر جدا هستند.
این اظهارات سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در شبکههای اجتماعی سر و صدا به پا کرد و بسیاری نسبت به این دیدگاه وزارت خارجه واکنش نشان داده و از آن انتقاد کردهاند.
به نظر میرسد هدف از اقدام وزارت خارجه آمریکا در جدا کردن گروه طالبان و شبکه حقانی مقدمهای باشد برای به رسمیت شناختن گروه طالبان. این گروه دو هفته پیش به شکل پیشبینی نشدهای توانست کابل را بدون خونریزی و جنگ به تصرف خود درآورد.
نیروهای امنیتی افغان پس از یک دوره جنگهای خونین نه در اطراف کابل و نه در دیگر شهرهای افغانستان مقابل طالبان نجنگیدند و سلاحهای خود را تسلیم کردند. گفته میشود که این اقدام نیروهای امنیتی به دستور فرماندهانشان صورت گرفته و آنان نیز گفتهاند که رهبری حکومت به آنان دستور داد تا بدون جنگ تسلیم شوند.
گروه طالبان پس از تصرف سراسر افغانستان به جز پنجشیر اعلان عفو عمومی کرده است و رهبرانشان گفتند که دولت فراگیر خواهند ساخت. آنان از جامعه جهانی خواستهاند که دولت آنان را به رسمیت شناخته و زمینه کمک به افغانستان را مهیا بسازند. اما پرسش اصلی اینجا است که آیا جامعه جهانی حاضر است گروهی را که نامش هنوز در فهرست سیاه سازمان ملل متحد است و خشنترین گروه افراطی دینی در جهان شناخته میشوند به رسمیت بشناسد.
طرح تفکیک میان طالبان و شبکه حقانی از همین دیدگاه آب میخورد. به نظر میرسد کشورهایی مانند آمریکا در پی آنند تا با تطهیر نسبی گروه طالبان آنان را در چشم جهانیان به عنوان یک گروه غیر تروریست نشان دهند اما حضور شبکه حقانی بین گروه طالبان به عنوان پاشنه آشیل این گروه مشخص است. شبکه حقانی یکی از خشنترین گروههای تروریستی در جهان شناخته شده است. آنان با انجام پیچیدهترین حملات انتحاری با خودروهای مملو از مواد انفجاری حتی کامیونهایی با بار دهها تن مواد انفجاری، مسئول قتل هزاران تن در افغانستانند که شامل شهروندان و سربازان کشورهای خارجی نیز میشوند.
این گروه در کنار حملات پیدرپی تروریستی، طرح ربودن شهروندان خارجی را نیز در ۱۵ سال گذشته در دست داشت تا با استفاده از این شیوه زمینه فشار بر کشورهای خارجی و باجگیری و حتی مبادله فرماندهانش با این شهروندان را به وجود بیاورد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
موسس شبکه حقانی، جلالالدین حقانی، از فرماندهان جهادی افغانستان بود. جلالالدین حقانی بیشتر در مناطق شرقی افغانستان فعالیت داشت و در زمان حکمرانی حکومت دستنشانده شوروی سابق، با آنان میجنگید. او در میانه دهه هشتاد میلادی ساختار شبکه حقانی را پیریزی کرد. این گروه در کنار اینکه با آمریکاییها در ارتباط بود رابطه بسیار نزدیکی با سازمان استخباراتی پاکستان و عربها به خصوص اسامه بن لادن داشت.
با پیروزی مجاهدین، حقانی یک دوره در حکومت مجاهدین نیز همکار بود اما با شکلگیری گروه طالبان که بیشتر از جنگجویان حزب حرکت اسلامی مولوی محمد نبی ساخته شده بودند همکاری با این گروه را آغاز کرد. ملا محمد عمر، رهبر طالبان، خود از فرماندهان حزب حرکت اسلامی مولوی نبی محمدی بود. حقانی در رژیم طالبان سمت وزارت نیز داشت. پس از سقوط طالبان شبکه حقانی نخستین بخش از طالبان بود که خودش را دوباره احیا کرد و حملات خود را به دولت افغانستان و همکاران خارجیاش از سر گرفت.
شبکه حقانی به دلیل رابطه بسیار نزدیک با سازمان استخباراتی پاکستان از حمایت بیدریغ این سازمان برخوردار بود و در سایه همین حمایت توانست پیچیدهترین و مرگبارترین حملات را علیه دولت افغانستان انجام بدهد.
در حال حاضر، شبکه حقانی بخش جدایی ناپذیر گروه طالبان است. از سال ۲۰۱۸ سراجالدین حقانی که پس از مرگ پدرش، جلالالدین، رهبری این شبکه را به دست گرفته، همزمان معاون گروه طالبان نیز هست. برادر دیگرش انس حقانی چهرهای مخوف برای جهان به شمار میرود. او سالها در زندان به سر برده است اما در سال ۲۰۱۹ از زندان آزاد شد و جزو ترکیب هیئت مذاکرهکننده طالبان در قطر شد.
او در حال حاضر در کابل سرگرم مذاکره با سیاستمداران افغان است تا دولت آینده را در این کشور ایجاد کنند. شبکه حقانی رابطه خود را با القاعده همچنان حفظ کرده است و با سازمان آیاسآی پاکستان نیز رابطهای همچنان مستحکم دارد. گفته میشود به دلیل کنترل بیش از حد شبکه حقانی بر منابع قدرت در کابل بخشی از رهبری طالبان از این وضعیت خرسند نیست. شبکه حقانی که از لحاظ قومی بیشترین غلجاییها (طایفهای از نژاد ایرانی ساکن افغانستان که در وخان و بدخشان سکونت دارند) را در خود دارد، مانع قدرتگرفتن درانیها که بیشتر طالبان قندهاری و هلمندی را تشکیل میدهند، است.
جدا پنداشتن گروه طالبان از شبکه حقانی به دلیل همین پسزمینه خوفناک آنان است. مهمتر از همه رابطه این گروه با القاعده است که برای آمریکا و جهان یک گروه به شدت تروریستی محسوب میشود.
هیچگونه جداسازی و فاصلهای میان گروه طالبان و شبکه حقانی وجود ندارد. در واقعیت امر بخش عمدهای از منابع قدرت در حال حاضر در دست شبکه حقانی است و میتوان گفت در حال حاضر گروه طالبان بخشی از شبکه حقانی محسوب میشود.